gorawino.net - Dębica, historia, kościół

Menu główne

Strona główna

Nasza miejscowość

Menu dodatkowe

Ochotnicza Straż Pożarna

Gadu-Gadu, Kontakt

gg 5872752

administrator Tadeusz, admin@gorawino.net

Przyjazne strony

Dębica, historia, kościół

Autor: Paweł Ciechanowicz

Publikujemy materiał przygotowany ptrzez Pawła Ciechanowicza, przedstawiony na facebooku. https://www.facebook.com/PawelCiechanowic

Dębica jest wsią o metryce średniowiecznej. Nazwę zawdzięczała rodowi von Damitz, który wymieniany był jako właściciel już na pocz. XV w. W XVII w. wieś dzieliła się na 2 części: „A" - 4 gospodarstwa bauerskie, 1 zagrodnicze i karczma oraz „B" 15 gospodarstw bauerskich, karczma. W 1694 r. Hans J. Manteuffel sprzedał swoją część „A" Heinrichowi v. Kameke. Przez cały XVIII W. wieś wielokrotnie zmieniała właścicieli (byli to m. in. v. Eickstedt, von. Tilly).W 1804 r. właścicielem obu części Dębicy staje się ponownie przedstawiciel rodu v. Manteuffel - Friedrich.W 2 poł. XIX w. było tu 39 domów, 30 bud. gospodarczych, szkoła, mieszkało 388 osób. Powierzchnia upraw wynosiła ok. 700 ha, hodowano bydło (135), owce (620), konie.W 1928 r. dane statystyczne podają liczbę mieszkańców - 423 osoby (łącznie z fol- warkiem), do wsi należał młyn i przybudowanie, 15 gospodarstw indywidualnych (ok. 500 ha).Kościół wzniesiony został prawdopodobnie - w 2 poł. XVII w., co potwierdzają dokumentacje konserwatorskie i popularno-naukowe.O wielokrotnej zmianie właścicieli Drozdowa w XVIII w. (a to raczej wyklucza fundowanie przez nich kościoła) można przyjąć XVII-wieczną metrykę .Dębica jest to wieś sołecka położona w północnej części woj. Zachodniopomorskiego, oddalona ok. 4,5 km na płn.-wschód od Rymania. Miejscowość ulokowana po północnej stronie drogi krajowej nr 6 (Szczecin Gdańsk). Sąsiednie miejscowości to: Drozdowo (ok. 5,5 km na N), Leszczyn - bezpośrednio na zachód od Dębicy (po obu stronach drogi krajowej). Tereny rolnicze lekko pofałdowane, na Ni E od wsi rozciąga się zwarty kompleks lasu mieszanego; w odl. ok. 2 km na W przepływa niewielka rzeka Dębosznica.

Kościół posadowiony pośrodku działki (bliżej boku wschodniego), orientowany). Przed głównym wejściem (zachodnim) do kościoła znajduje się krzyż misyjny.

Kościół posadowiony pośrodku działki (bliżej boku wschodniego), orientowany). Przed głównym wejściem (zachodnim) do kościoła znajduje się krzyż misyjny.

Posadowienie: kościół osadzony - prawdopodobnie - na kamiennym cokole, tynkowanym, o wys. 20-40 cm nad poziomem gruntu (niweluje lekki spadek terenu w kierunku północnym). Ściany: zróżnicowane pod względem typologicznym i chronologicznym. Ściany długie kościoła (pierwotne) ryglowe z - przypuszczalnie - ceglanym wypełnieniem pól międzyryglowych (w celu jednoznacznego rozpoznania konieczne jest przeprowadzenie badań architektonicznych). Szczytowa ściana wschodnia wraz z 5-boczną absydą oraz z zakrystią i przedsionkiem murowane z cegły ceramicznej - pochodzą z okresu przebudowy kościoła w 1907 r. Wieża wyprowadzona częściowo - z korpusu kościoła, o konstrukcji szkieletowej,; słupy (o wym. 21 x 20 cm) spięte ryglami i zastrzałami Od zewnątrz wszystkie ściany kościoła, wieży i przybudówek odeskowane, złącza oblistwowane. Od wewnątrz ściany sali kościelnej, prezbiterium, zakrystii i przedsionka (fot. 9) wyprawione tynkiem wapienno-cementowym na gładko i bielone. Stropy: w sali kościelnej wtórny (z okresu przebudowy w 1907 r.), pseudokolebkowy. Koleba w formie półkola, wsparta dołem na dwóch podciągach, ułożonych na dwóch rzędach słupów z mieczowaniem (krawędzie ozdobnie sfazowane). Konstrukcja stropu łączy się więźbą dachową. Niewykluczone, że został on wzniesiony na miejscu wcześniejszego i przeniesiono tu historyczne wyposażenie - przede wszystkim renesansowy ołtarz z 1584 r. Tym samym przypuszczalnymi fundatorami byliby von Manteufflowie. Nie możemy się oprzeć w ściślejszym datowaniu na analizie cech formalnych konstrukcji ryglowej, gdyż kościół od zewnątrz jest w całości odeskowany, a od środka otynkowany na gładko; w tym celu należałoby przeprowadzić specjalistyczne badania architektoniczne. Cechy stylowe wykazuje jedynie wieża, nawiązująca kształtem hełmu do form barokowych. W 1907 r. obiekt poddany został gruntownemu remontowi i przebudowie. Wówczas to najprawdopodobniej przedłużono kościół w kierunku wschodnim: dobudowano absydę, zakrystię i przedsionek, a także zmodyfikowano więźbę dachową (częściowo wykorzystano stare elementy) i konstrukcję stropu.

Do 1945 r. była to świątynia protestancka, filia kościoła w Drozdowie. W 1958 r. obiekt został poświęcony p.w. Oczyszczenia NMP, jest kościołem filialnym parafii p.w. MB Królowej Polski w Górawinie. Kościół w Dębicy jest to orientowana świątynia salowa, wieżowa, z 5-boczną absydą, o częściowej konstrukcji ryglowej, bez wyraźnie zaakcentowanych cech stylowych, z elementami zabytkowego wyposażenia (ołtarz, ambona).

Podstawę konstrukcyjną stropu stanowią krążyny , osadzone dołem w podciągach, odeskowane i polakierowane od strony sali kościelnej. Nad częściami bocznymi (przy ścianach długich) do belek stropowych i kulawek nabity jest deskowy pułap . W prezbiterium sklepienie ceramiczne z pseudożebrowaniem. W wieży stropy belkowe nagie; w kruchcie, zakrystii i przedsionku stropy deskowe z trzcinową podsufitką, wyprawione na gładko i bielone. Więźba dachowa: wtórna (wykorzystano starsze elementy konstrukcyjne), z okresu przebudowy w 1907 r. Jest to więźba krokwiowo-jętkowa z płatwiami pośrednimi, wspartymi na prostych i ukośnych podporach. Końce krokwi wsparte zaciosami na płatwiach stopowych i osadzone w belkach stropowych. Starsze elementy więźby obrobione "od topora", o dużych przekrojach: płatwie - 23 x 25 cm; widoczne gniazda po wcześniejszych połączeniach ciesielskich . Krokwie - z nabitymi, krótkimi przypustnicami - obrobione mechanicznie, co czwarta para spięte jętkami. Nad prezbiterium dach w konstrukcji krokwiowo-płatwiowej, 5-połaciowy; nad zakrystią i przedsionkiem 2-połaciowe dachy krokwiowo-jętkowe. Hełm wieży zestopniowany, o podstawie czworobocznej (o łamanych połaciach), z 8-boczną glorietą (ob. zadeskowaną) i baniastym zwieńczeniem. Górna część hełmu wieży utworzona z promienistego układu krokwi i krótkich półkrokwi dających efekt załamania, osadzonych dołem na oczepie ścian i stężonych układem 3 wzdłużnych belek z krótkimi przejmami.

Pokrycie dachowe: sali kościelnej, prezbiterium, zakrystii i przedsionka stanowi eternit, na wieży cynkowa blacha tłoczona w łuskę".Posadzki: wyłożona 8-bocznymi płytkami terakotowymi (sprzed 1945 r.) w kolorze brunatnym, pod ławkami podłoga deskowa. W obrębie prezbiterium posadzka cementowa, analogiczna w kruchcie i przedsionku. W zakrystii i na emporze podłogi deskowe.

Dwa cmentarze ewangelickie . Przykościelny z początku budowy kościoła ,czyli XVII wiek. Drugi ,zgodnie z rozporządzeniami w Prusach powstał w XIX wieku z drugiej strony Szczecin Koszalin ,przy jeziorze.

pobrano z zabytek.pl i swojej wiedzy.