Dziś 1 listopada, Święto Zmarłych, okres masowego odwiedzania cmentarzy. Wspominamy zmarłych, zapalamy znicze, cmentarze w tym okresie wyglądają wspaniale, szczególnie wieczorami, kiedy nad nimi z daleka widać łuny od zapalonych świec. Wtedy też widać, jak nasze życie potrafi być kruche i jak łatwo, niestety, można znaleźć się na cmentarzu.

Cmentarz w Rymaniu

Krzyż na cmentarzu w Gorawinie

Pamiętajmy też o bezpieczeństwie podczas jazdy samochodami na cmentarze. Tyle osób w tych dniach ginie na drogach, nierzadko właśnie piesi odwiedzający cmentarze.

Cmentarz w Drozdowie

„Historię tworzą ludzie, później umierają, a kolejne pokolenia dalej budują swój mały świat wokół miasta, miasteczka czy też wsi. Kolejne pokolenia znajdują w końcu swoje miejsce na cmentarzach. Niestety, ci, którzy później przychodzą nie zawsze chcą dbać o miejsca gdzie złożono do ziemi pokolenia, które odeszły.”

            Tak jeszcze niedawno pisałem w artykule o cmentarzach ewangelickich w gminie Rymań. Na nich również możemy znaleźć postawione znicze.

Krzyż na cmentarzu w Starninie

            Cmentarze są różne. Ostatnio byłem na Ukrainie. Jak tam wyglądają cmentarze? O dawnych cmentarzach polskich, jakie tam pozostały również pisałem. Na cmentarzach prawosławnych, zdumiały mnie jednak np. zwyczaje innego typu odwiedzania swoich bliskich, którzy zmarli. Przy wielu grobach stoją ławki oraz stoliki. Pytałem o nie starszą kobietę spotkaną na cmentarzu. Odpowiedziała, że u nich jest zwyczaj odwiedzania zmarłych w dniu ich urodzin, czy innych świąt rodzinnych. Wtedy też rodzina zmarłego zabiera na cmentarz przygotowane potrawy, również alkohol i goszczą się niejako razem ze zmarłym. Trzeba zaznaczyć, że cmentarze są zaniedbane. Nie wszędzie są alejki, żeby dotrzeć do grobu. Jeśli jeszcze groby są uprzątnięte, to już dookoła jest wszystko zarośnięte, nikt o to nie dba. Innym spostrzeżeniem z tamtych cmentarzy jest to, że na wielu grobach są pomniki z gwiazdami (pozostałości poradzieckie).

Ukraina, Stary krym, stolik i ławki przy grobach

Ukraina, Stary Krym,

Ukraina, Stary Krym